The story of falling iron ore prices – the key lies in Chinese steel production in the last 3 months of the year
Giá quặng sắt thế giới đang giảm nhanh do nhu cầu từ Trung Quốc yếu đi. Tuy nhiên, các chuyên gia quốc tế nhận định sản lượng thép Trung Quốc sẽ chỉ thực sự giảm vào quý IV năm nay.
Giá quặng sắt đang trong trạng thái “theo dõi và chờ đợi”
Giá quặng sắt Trung Quốc đã giảm 2 tuần liên tiếp do nhu cầu tháp từ các nhà sản xuất thép Trung Quốc bởi chính sách kiểm soát sản lượng của nước này, trong bối cảnh hoạt động kinh tế của Trung Quốc đang có dấu hiệu chậm lại.
Giá quặng sắt tham chiếu trên sàn Đại Liên hôm thứ Sáu (13/8) tiếp tục chuỗi ngày giảm giá, kết thúc phiên ở mức 842 CNY/tấn, tính chung cả tuần giảm 8,2%. Quặng sắt hàm lượng 62% nhập khẩu (giao ngay tại cảng biển Trung Quốc) cũng giảm xuống 166 USD/tấn, thấp nhất trong vòng hơn 4 tháng. Mức giá hiện tại đã giảm khoảng 25% so với lúc cao kỷ lục lịch sử, hồi tháng 5 năm nay.
Giá thép cùng phiên cũng giảm. Theo đó, thép thanh vằn trên sàn Thượng Hải giảm 0,9% xuống 5.482 CNY/tấn, tính chung cả tuần giảm 5,6%; thép cuộn cán nóng giảm 1,4% trong phiên này, xuống 5.765 CNY/tấn và tính chung cả tuần giảm 6,5%; trong khi thép không gỉ giảm 1,6% xuống 18.240 CNY/tấn.
Hiệp hội Sắt Thép Trung Quốc trong một tuyên bố đầu tuần qua viết rằng các nhà máy có mức độ ô nhiễm cao hoặc tiêu thụ nhiều năng lượng nên giảm sản lượng thép; đồng thời cam kết đảm bảo sản lượng thép năm 2021 sẽ giảm so với năm trước đó.
Tỷ lệ sử dụng công suất của các lò cao tại 247 nhà máy trên khắp Trung Quốc tuần qua phục hồi nhẹ lên 85,89%, song vẫn thấp hơn mức 95,16% của cùng kỳ năm trước, theo công ty tư vấn Mysteel.
Chiến lược gia hàng hóa cao cấp Daniel Hynes của ANZ cho biết: “Áp lực vẫn tiếp tục đè nặng lên giá quặng sắt kỳ hạn ở Trung Quốc trong bối cảnh lo ngại rằng các hạn chế đối với sản lượng thép sẽ kéo dài hơn dự kiến”.
Được biết, thành phố Đường Sơn của tỉnh Hà Bắc – trung tâm sản xuất thép của Trung Quốc – sẽ gia hạn sản xuất thép đến ngày 13/3/2022 để đảm bảo chất lượng không khí cho dịp Thế vận hội mùa Đông sẽ diễn ra ở Bắc Kinh vào tháng 2 năm tới. Mục tiêu của thành phố này là giảm ô nhiễm không khí ít nhất là 40% trong những ngày trước, trong và sau Thế vận hội.
Các nhà sản xuất thép của thành phố này chiếm 8% sản lượng toàn cầu và thường xuyên là mục tiêu mà Chính phủ Trung Quốc nhắm tới mỗi khi có mục đích làm sạch không khí trong những sự kiện lớn. Khi Bắc Kinh đăng cai Thế vận hội Mùa hè năm 2008, các nhà chức trách đã đóng cửa một loạt các nhà máy ở các khu công nghiệp gần thủ đô. Hoạt động đó, được đặt tên là “Olympic Blue”, đã thành công: Người dân Bắc Kinh đã tận hưởng bầu trời xanh trong suốt một tháng.
Thế vận hội Bắc Kinh 2022 sẽ diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang nỗ lực giảm sản lượng thép sau khi sản lượng 6 tháng đầu năm 2021 đã phá vỡ kỷ lục cao. Các nhà máy ở Đường Sơn – nơi sản xuất 144 triệu tấn thép năm 2020 – sẽ phải giảm sản lượng 12,4 triệu tấn năm nay, trong khi toàn tỉnh Hà Bắc đặt mục tiêu giảm sản lượng tổng cộng 21,7 triệu tấn.
Theo mục tiêu của Chính phủ Trung Quốc, sản lượng thép của nước này trong 6 tháng cuối năm nay phải giảm 12% so với cùng kỳ năm trước mới đủ bù đắp việc sản lượng đã tăng 12% trong 6 tháng đầu năm.
Các dữ liệu từ UBS và CBA đều cho thấy sản lượng thép của Trung Quốc đã giảm trong tháng 7/2021. Các nhà phân tích cho rằng, có nhiều khả năng ngành thép nước này sẽ tập trung cắt giảm mạnh sản lượng vào quý IV năm nay.
Các nhà phân tích của Sinosteel Futures cho biết: “Việc tiếp tục thắt chặt sản xuất thép ở tỉnh Hà Bắc (Trung Quốc) đồng nghĩa với sản lượng thép thô của quốc gia này sẽ giảm nhiều hơn so với dự kiến trước đây”.
Bức tranh ngành thép Trung Quốc có nhiều phức tạp
Các dấu hiệu ban đầu cho thấy mức độ sản xuất thép ở Trung Quốc bắt đầu từ nửa cuối năm 2021 đã chậm lại.
Nhưng giống như nhiều thứ liên quan đến Trung Quốc, các nhà phân tích quốc tế thường đánh giá vấn đề từ nhiều chiều chứ không chỉ thông qua truyền thông của nước này.
Ngân hàng UBS khi đánh giá về về giá quặng sắt đang giảm mạnh đã lưu ý rằng sản lượng gang hàng ngày của Trung Quốc trong tháng 7 đã giảm 6% so với tháng 6. Các nhà sản xuất thép lớn của nước này, bao gồm Baowu, cũng đã đánh tín hiệu sẽ hạn chế sản xuất. “Điều này đã dẫn đến việc các nhà máy giảm dự trữ và giá quặng sắt giảm mạnh trên thị trường giao ngay”, UBS cho biết.
Tuy nhiên, nhìn về phía trước, bức tranh ngành thép Trung Quốc phức tạp hơn thế.
Mặc dù chính phủ nước này đã chỉ ra ưu tiên hạn chế đòn bẩy đối với bất động sản, nhưng họ cũng duy trì sự ủng hộ đối với việc thúc đẩy cơ sở hạ tầng của đất nước. Kết quả chính của việc đó là giá thép nhìn chung tiếp tục tăng, mặc dù giá quặng sắt đang giảm.
Ngoài ra, các nhà hoạch định chính sách cũng chỉ nói chung chung về “chương trình cắt giảm khí thải carbon” theo kiểu chiến dịch. Hay nói cách khác, đó là cách tiếp cận từ trên xuống dưới để giảm lượng khí thải một cách “có trật tự”, chứ không phải các chính quyền địa phương tự giác nỗ lực giảm thiểu lượng khí thải carbon.
Theo UBS: “Điều đó dự kiến sẽ chủ yếu nhắm vào ngành than nhiệt của Trung Quốc chứ không phải ngành thép”.
Mặc dù vậy, UBS cũng hy vọng Trung Quốc sẽ tập trung giảm sản lượng thép vào quý IV/2021. Nhưng đó là bởi nhu cầu theo mùa cũng chậm lại ở quý IV – khi chuyển sang mùa Đông, và vấn đề ô nhiễm không khí được chú trọng, “đặc biệt là trước Thế vận hội mùa đông vào tháng 2 năm 2022”, UBS cũng lại nhấn mạnh vào sự kiện Thế vận hội.
Quan điểm của UBS nhận được sự đồng tình của nhà phân tích Vivek Dhar của CBA, người cho rằng các nỗ lực kiềm chế sản xuất thép của Trung Quốc cho đến nay liên quan đến việc cắt giảm sản lượng trong 6 tháng cuối năm.
Theo ông Dhar: “Hiệp hội Sắt Thép Trung Quốc lưu ý rằng hầu hết các nhà máy thép đang áp dụng phương pháp chờ đợi để cắt giảm sản lượng”, có nghĩa là “Các nhà máy thép có khả năng giữ ổn định sản lượng trong quý III trước khi giảm sản lượng vào quý IV”, khi không còn thời gian để chờ đợi nữa.
Ngoài cú sốc từ phía cầu mà hầu hết các nhà phân tích đã nêu gần đây, UBS chia sẻ quan điểm của Morgan Stanley rằng nguồn cung quặng sắt sắp tới – tăng dần – sẽ tiếp tục gây áp lực giảm giá. Morgan Stanley dự báo giá quặng sắt 62% sẽ giảm xuống dưới 100 USD/tấn vào cuối năm sau.